Smalspoor in het wild.

[Piet Groot]

De meeste vierkante tramlocs waren open aan de zijkant.
In de winter was dat natuurlijk geen pretje, dus werden bij de meeste stoomtrammaatschappijen zelf oplossingen bedacht.
Hier is de opening gedicht met schuiframen met kleine ruitjes.
Dit is locomotief 609, met de naam Baak van de ZE, toen al een onderdeel van de GTM.

[Piet Groot]

En zo werden in de jaren dertig van de vorige eeuw overtollige tramlococomotieven opgeborgen.
De meeste kwamen in het begin van de tweede wereldoorlog weer in dienst.

[Piet Groot]

Een Linke Hoffmann tramlok op Kaaps spoor, bij de Tramwegmaatschappij Oostelijk Groningen.

[Piet Groot]

Een ouder trambedrijf in het oosten van Groningen was de SOP, de Stoomtram Oldambt Pekela.
De SOP was vooral actief in het vervoer van stro voor de strokartonfabrieken en de afvoer van het geproduceerde karton.



Hier de Henschel loc no. 3 met een goederentrein.

[Piet Groot]

De normaalsporige spoorlijn tussen Amsterdam en Haarlem was aangelegd zonder rekening te houden met de bestaande molens.
Deze molen stond na het verdubbelen van de lijn wel heel dicht bij het spoor......
Het achtkant en kap van deze molen was bovendien bekleed met riet.
In 1928 was het raak, doordat vonken van een passerende stoomlocomotief in het riet terecht kwamen, verbrandde de molen.

[Piet Groot]

Bij de aanleg rond 1940 van de Westhaven in Amsterdam werd gehuurd smalspoormateriaal van Oving en Orenstein & Koppel gebruikt.
Op de foto's is te zien hoe kiepbakken werden geleegd; met ellebogenstoom...
De mannen die met de handspaak in de weer zijn, zorgen ervoor dat de smalspoorwagen tijdens het kiepen niet uit de rails wipt.

[Piet Groot]

Tussen het psychiatrische ziekenhuis Duin en Bosch in Bakkum en het spoorwegstation in Castricum reed een particuliere tram.
Dit was een eigen lijn van het ziekenhuis, tot 1920 een paardentram, en tussen 1920 en 1935 een elektrische.
Een prachtige kleine elektrische tram, waarschijnlijk gebouwd uit de oude paardentram.
Let ook op de draaischijf, waarschijnlijk voor lorries voor intern vervoer.

[Almar]

Prachtig stukje historie. Ik kwam nog een foto tegen van de tram voor de tramremise;


foto: collectie Oud-Castricum

en een artikel over de historie van de tram waarin ook een afbeelding van de tram als paardentram

https://www.oud-castricum.nl/categorie- ... -en-bosch/

[Piet Groot]

Almar, bedankt. Het stukje van Oud Castricum kende ik nog niet.

Een kleine kanttekening bij dit artikel:
Voor zover ik weet, waren het niet de personeelsleden die de meewerkten aan de elektrificatie, maar de verpleegden die onder begeleiding dit werk uitvoerden als therapie.

Hier heb ik nog een paar duidelijke foto's van deze tram uit het Noord-Hollands Archief.


1919


1935

[Piet Groot]

In 1944, vlak voor de Slag bij Arnhem, werd deze foto gemaakt van de tramconductrices voor de GETA 28.
Na de verwoestingen, was van het tramnet in Arnhem bijna niets over, en is de Gemeente overgegaan op trolleybussen en gewone bussen.



Na 1995 kwam de tram weer terug in Arnhem; in het Openluchtmuseum!
Daar rijdt nu ook een replica van deze tram.

https://www.openluchtmuseum.nl/tramsinh ... uchtmuseum

[Piet Groot]

De Eerste Nederlandsche Electrische Tram of afgekort ENET, reed op normaalspoor tussen Amsterdam, Haarlem en Zandvoort.
De ENET ging later op in de NZH, de blauwe tram.

Op deze foto werknemers en werkmaterieel rond 1904 in de duinen bij Zandvoort:

Prachtig toch?

Zie ook:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Electrisc ... atschappij

[Piet Groot]

Het ENET motorrijtuig 33 raakte in Haarlem in 1902 het spoor bijster.
Voor ons een goede gelegenheid om de wagen eens van boven te bekijken.
Altijd leerzaam wanneer je aan modelbouw doet.

[Roelof]

Zoals altijd weer prachtige plaatjes waar vanalles op te zien is

[Piet Groot]

Roelof, bedankt! Van de mooiste oude foto's die ik tegenkom, laat ik graag de andere forumleden van meegenieten.
Ik vindt ook gewoon leuk, wanneer anderen hier soortgelijke foto's plaatsen, het hoeft natuurlijk niet altijd smalspoor te zijn!

[Piet Groot]

Een proefrit in AMERSFOORT.
De "Train Renard" op de Varkensmarkt in Amersfoort op 24 oktober 1924; er werd met de Renard trein een proefrit (eigenlijk een demonstratierit) gereden van Utrecht via Amersfoort naar Harderwijk.
De Renard trein had gewone wielen en was dus niet railgebonden.
Het trekkend voertuig met benzinemotor was een combinatie van een vrachtauto en een tractor. Met behulp van tussenassen, zoals bij een huidige landbouwtrekker met machines, werd er van elke aanhanger de middelste van de drie assen aangedreven.



https://fr.wikipedia.org/wiki/Train_Renard

[Almar]

Hallo Piet,

Wederom een leuk stukje "spoor" geschiedenis! Heb nog wat rond gesnuffeld op Internet en kwam nog wat leuke foto's tegen van "Le Train Renard";







Dat de trein een heus fenomeen was in die tijd blijkt wel uit het feit dat er zelfs een speelgoed uitvoering te koop was rond 1904.



Vriendelijke groet, Almar

[Piet Groot]

Almar, je hebt leuke zaken ontdekt, bedankt!
Nog even een vergroting van de foto uit Amersfoort; de rijtuigen hebben een opschrift in het Nederlands.
MAATSCHAPPIJ TOT EXPLOITATIE VAN RENARD TREINEN
Zal de Renard trein op meer plaatsen in Nederland zijn gedemonstreerd??

[Piet Groot]

Het tramstation in AMERSFOORT met de elektrische NBM tram naar Zeist.




Amersfoort had een prachtig tramstation, deze foto is uit 1921:

[Piet Groot]

In Amersfoort begon het tijdperk van de tram op 31 juli 1901 met de feestelijke openingsrit met de versierde paardentram.
Het arme paard kon met moeite al die notabelen voorttrekken...
Op het rijtuig staat trots: AMERSFOORTSE TRAMWEG MAATSCHAPPIJ
De paardentram in Amersfoort heeft het tot 1917 volgehouden.
Tijdens de eerste wereldoorlog waren de exploitatiekosten enorm gestegen, en de inkomsten stegen niet mee.

Ons medelid Gerrit van Straaten heeft de Amersfoortse Tramweg Maatschappij in 1:22,5 laten voortleven, ook met moderner materieel!



Feestelijke openingsrit van de paardentram op de Varkensmarkt.
Oorspronkelijk bijschrift: "op 't achtertalem i/h midden, de burgemeester Jhr Mr F.A.J. v. Asch v. Wijck. Rechts van dezen (voor ons toeschouwer) H.J. Croockewit, lid v.d. Raad en links W. Croockewit W.Az. In den wagen links Mr. j.C.H. Rikken en daarnaast C.J.D. van Eck, lid v.d. Raad. Zie A'f Crt. 3 Aug. 1901. Verslag 1901 blz. 34.

1901-07-31
Vervaardiger
Naam Jager Jr., J.G. de

[Piet Groot]

Het kwam zelden voor, dat twee paardentramrijtuigen gekoppeld reden.
Deze foto is gemaakt in Amersfoort vóór de opheffing van de tram in 1917.

[Piet Groot]

Een on Nederlands beeld; het Bergspoor in Nijmegen.
De tramlijn naar Berg en Dal werd gekenmerkt door sterke hellingen en stond daarom ook wel bekend als het Bergspoor. Hier was ook de steilste tramlijn van Nederland. Tussen Beek en het eindpunt Berg en Dal moest de tram een groot hoogteverschil overbruggen, waarbij hij een lus maakte en met een groot viaduct van beton zichzelf kruiste.




En vanaf de bovenkant:



Regionaal archief Nijmegen F56543, foto Grijpink, Nijmegen.

[Almar]

Hallo Piet,

Ik kwam nog een leuk reclame-affiche tegen van het Bergspoor en een ingekleurde ansichtkaart;





Vriendelijke groet, Almar

[Piet Groot]

Almar, prachtig hé, die keerlus met viaduct om hoogte te winnen....
Daarbij was het viaduct ook uniek, een van de oudste en mooiste voorbeelden van bouwen in gewapend beton in Nederland!
In die begintijd werd de afstand tussen het ijzervlechtwerk in het beton en de buitenschil te klein gemaakt.
Het resultaat hiervan was dat het betonijzer ging roesten, het beton scheurde en de constructie onacceptabel werd verzwakt.

[Piet Groot]

Almar, prachtig hé, die keerlus met viaduct om hoogte te winnen....
Daarbij was het viaduct ook uniek, een van de oudste en mooiste voorbeelden van bouwen in gewapend beton in Nederland!
In die begintijd werd de afstand tussen het ijzervlechtwerk in het beton en de buitenschil te klein gemaakt.
Het resultaat hiervan was dat het betonijzer ging roesten, het beton scheurde en de constructie onacceptabel werd verzwakt.

[Piet Groot]

De elektrische NBM tram 94 in Oosterbeek Laag.


.
De NBM had een uitgebreid net, ruwweg van Amersfoort via Rhenen tot Arnhem.