Daar mijn ouders dit jaar 50 jaar getrouwd zijn, besloten mijn zus, zwager en ik vorig jaar te gaan sparen voor een vliegreis met z’n vijven naar Mallorca. Zeker voor mijn ouders een verrassing, maar voor mijzelf ook. Ik had slechts één keer eerder gevlogen, en dat was in een Fokker Friendship. Na mijn zenuwen wat overwonnen te hebben, is de vlucht naar Palma met een Boeing 737-800 mij goed bevallen, ook omdat ik een mooi plekje bij het raam had. Ons verblijf in Mallorca was ook prima, waarbij ik nogmaals mijn waardering wil uitspreken voor het personeel van Aparthotel Martha in Cala d’Or. Het is zeer prettig als je ver van huis bent, en voor informatie kan terugvallen op Nederlands sprekend personeel.
En zo kon het gebeuren dat wij op 9 April 2014 een bezoekje brachten aan Sóller. Na een ritje van zo’n anderhalf uur in onze huurauto tracteerden we ons eerst op een ijsje. Zittend op een terrasje aan de Plaça de sa Constitució merkte ik al op dat er tramrails door het plein liepen, dat al kort daarna beantwoord werd door een tram die zijn komst vrolijk fluitend aankondigde. Of we daarmee mee wilde rijden? Natuurlijk! Onze kelner verwijst ons naar een straatje naast de kerk, waar aan het einde het station van Sóller is, en ook het beginpunt van de tram. Nadat het ijsje verorberd was, en we de ober een fooitje gegeven hadden, gaan we naar het station van Sóller. De kaartjes zijn snel gekocht, en haasten hoeven we ons niet, want het trammetje rijdt elk half uur. Ik ontdek ondertussen een souvenirwinkeltje in het station, en kom zeker niet met lege handen thuis. Naast enkele ansichtkaarten is er ook een leuk boekje te koop over de tram én trein die naar Sóller rijdt. Ik laat het boekje eerst liggen, maar ziet dan dat er ook een Engels talige versie verkocht wordt. Ik kan het u zeer aanraden, zeker omdat er over de trein in Mallorca weinig literatuur is (zie ook lijstje aan het einde van dit verslag).
Het is wel passen en meten in die kleine straatjes.
Het trammetje rijdt dwars over het plein en tussen de terrasjes door.
Het trammetje dat hier tussen Sóller en Port de Sóller rijdt is eigenlijk uit nood geboren. Eigenlijk zou de trein door moeten rijden naar Port de Sóller, maar nadat het uit de bergen afgedaald is komt het uit in het station van Sóller, dat 40 meter boven zee ligt en midden in de stad. De ruimte in het dal en de bebouwing in de stad is te krap om de spoorlijn door te trekken, en uiteindelijk besloot men om de lijn als tramlijn voort te zetten. Een tram is nou net even flexibeler, en kan zich door krappe staartjes altijd nog een weg vinden. Het lijntje is op 4 october 1913 geopend, en is bijna 4,9 km lang. De spoorbreedte is 914 mm, en dat is vrij raar. Het lijntje kende personen- en goederenvervoer, maar dat laatste is medio vijftiger jaren verdwenen. Opmerkelijk is dat het niet alleen door touristen gebruikt wordt, maar ook door de lokale bevolking. Zeker omdat het rijden en parkeren in Sóller en Port de Sóller uiterst moeilijk is.
Na zo’n 10 minuten komt onze tram aan, en het kan zich in een ruime belangstelling verheugen. Daar is goed in voorzien, want onze tram bestaat uit twee aanhangwagens, die tussen twee motorwagens gekoppeld zijn. Onze motorwagens zijn de iets nieuwere exemplaren die ooit tweedehands uit Lissabon gekocht zijn (herkenbaar aan de ronde neus). Maar voor de rest ademt het hele bedrijf een sfeer uit alsof het sinds 1913 nooit veranderd is. Kleine hintjes hier en daar verraden dat men niet helemaal aan de moderne tijd ontkomt. Zo heeft de oude tram een nieuwe regelkast om de stoplichten te beïnvloeden.
Als iedereen ingestapt is, geeft de conducteur aan dat we kunnen vertrekken. We rijden het straatje uit naar de Plaça de sa Constitució, dat luid fluitend gepasserd wordt. En nog raken we bijna een tourist die niet oplet. We verlaten het plein via een ander straatje en rijden dan tussen twee huizen door. Via de achtertuintjes van Sóller gaat het naar de weg die Sóller en Port de Sóller verbind. Die steken we eerst over, om daarna deze te volgen. Enige verwonderde automobilisten volgen ons een stukje, maar dat kan maar tot en met de boulevard van Port de Sóller. Dat is tegenwoordig grotendeels voetgangersgebied. Voor automobilisten is een tunnel geboord, die we al even eerder met de tram gepasseerd zijn. In principe rijdt de tram ’s winters elk uur, en ’s zomers elk half uur, maar naar behoefte kan er een extra tram ingezet worden. Het traject heeft daarvoor onderweg enige inhaalsporen.
In Sóller kruipen we achter de huisjes om naar Port de Sóller.
Het traject loopt dan langs de weg naar Port de Sóller.
Er is voorzien in inhaalspoortjes.
In Port de Sóller rijden we over de boulevard.
Het trammetje rijdt nog de hele baai rond voordat we aan het eindpunt komen. Een klein stationnetje op de boulevard is tevens cafeetje, maar ook langs de boulevard zijn er vele leuke winkeltjes en eettentjes. Het haventje is ook interessant, en ik kijk de kunst een beetje af bij een drietal vissers die netten aan het boeten zijn. En wilt u niet met de tram terug? In Port de Sóller zijn er diverse catamaran boten die rondvaarten maken, maar o.a. ook een veerdienst naar Palma de Mallorca verzorgen. Nadat we enige tijd ons vermaakt hebben in Pot de Sóller gaan wij met de tram terug naar Sóller, immers onze huurauto staat daar nog. Als we op de tram wachten worden we verrast. Want wat komt er aan: motorwagen 1. Omdat het avond is heeft deze één bijwagen bij zich. We moeten even wachten met instappen omdat de motorwagen moet omlopen. Op de terugweg zitten we samen met enige Vlamingen in de bijwagen, en al snel is het zeer gezellig. Tot licht genoegen van de conducteur, die toch al wat gewend is, maar blij is met dit bonte gezelschap. Want onverwacht heeft hij op de terugweg een goed gevulde tram. In Sóller aangekomen gaan we niet direct terug naar huis. Een gezellig vol eettentje lokt, en daar besluiten we van het avondeten te genieten, voordat we met de auto terug rijden naar Cala d’Or. Een besluit, waar we beslist geen spijt van kregen, met volle buiken keren we terug.
Het stationnetje van Port de Sóller.
Motorwagen 1.
Oude en nieuwe techniek naast elkaar. Het nieuwe paneel is om de stoplichten te beïnvloeden.
Een enkele keer komen ook nog de oude open wagens tevoorschijn.
Een terras direct met uitzicht op een oude tram. Wat wil je nog meer?
Met Vlamingen in je trein wordt het al snel een gezellige boel.
Aanbevolen literatuur:
Te koop in de souvenirwinkel van het station van Sóller:
The Wonderful Sóller Train
Rafael Sierra Arbide / Oscar Dalmau
Reserva Anticipada, S.L.
Aribau, 282-284, 7è3a
E-08006 Barcelona
ISBN 84-922621-2-5
Via internet, of via elke goede boekhandel in Nederland die er nog mocht zijn te bestellen:
Rails Through Majorca (zeer uitvoerig naslagwerk)
Gilles Barnabe
Plateway Press
Taverner House
Harling Road, East Harling
Norfolk NR16 2QR, England
ISBN 1 871980 51 8
Kaartje van de Tranvía de Sóller.
