Welkom op het vernieuwde forum, klik op "forumoverzicht" om alle berichten te zien, veel plezier!

Openbaar vervoer in Mallorca

Hier vind u onze grote voorbeelden in schaal 1:1.

Moderator: Gideon

Plaats reactie
Gebruikersavatar
Marco_LGB_3011
Lid
Lid
Berichten: 1306
Lid geworden op: di 19 jul 2011, 21:58
Land: NL

Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Marco_LGB_3011 »

Deel 1 — De Sóller tram

Daar mijn ouders dit jaar 50 jaar getrouwd zijn, besloten mijn zus, zwager en ik vorig jaar te gaan sparen voor een vliegreis met z’n vijven naar Mallorca. Zeker voor mijn ouders een verrassing, maar voor mijzelf ook. Ik had slechts één keer eerder gevlogen, en dat was in een Fokker Friendship. Na mijn zenuwen wat overwonnen te hebben, is de vlucht naar Palma met een Boeing 737-800 mij goed bevallen, ook omdat ik een mooi plekje bij het raam had. Ons verblijf in Mallorca was ook prima, waarbij ik nogmaals mijn waardering wil uitspreken voor het personeel van Aparthotel Martha in Cala d’Or. Het is zeer prettig als je ver van huis bent, en voor informatie kan terugvallen op Nederlands sprekend personeel.

En zo kon het gebeuren dat wij op 9 April 2014 een bezoekje brachten aan Sóller. Na een ritje van zo’n anderhalf uur in onze huurauto tracteerden we ons eerst op een ijsje. Zittend op een terrasje aan de Plaça de sa Constitució merkte ik al op dat er tramrails door het plein liepen, dat al kort daarna beantwoord werd door een tram die zijn komst vrolijk fluitend aankondigde. Of we daarmee mee wilde rijden? Natuurlijk! Onze kelner verwijst ons naar een straatje naast de kerk, waar aan het einde het station van Sóller is, en ook het beginpunt van de tram. Nadat het ijsje verorberd was, en we de ober een fooitje gegeven hadden, gaan we naar het station van Sóller. De kaartjes zijn snel gekocht, en haasten hoeven we ons niet, want het trammetje rijdt elk half uur. Ik ontdek ondertussen een souvenirwinkeltje in het station, en kom zeker niet met lege handen thuis. Naast enkele ansichtkaarten is er ook een leuk boekje te koop over de tram én trein die naar Sóller rijdt. Ik laat het boekje eerst liggen, maar ziet dan dat er ook een Engels talige versie verkocht wordt. Ik kan het u zeer aanraden, zeker omdat er over de trein in Mallorca weinig literatuur is (zie ook lijstje aan het einde van dit verslag).

Afbeelding

Het is wel passen en meten in die kleine straatjes.

Afbeelding

Het trammetje rijdt dwars over het plein en tussen de terrasjes door.

Het trammetje dat hier tussen Sóller en Port de Sóller rijdt is eigenlijk uit nood geboren. Eigenlijk zou de trein door moeten rijden naar Port de Sóller, maar nadat het uit de bergen afgedaald is komt het uit in het station van Sóller, dat 40 meter boven zee ligt en midden in de stad. De ruimte in het dal en de bebouwing in de stad is te krap om de spoorlijn door te trekken, en uiteindelijk besloot men om de lijn als tramlijn voort te zetten. Een tram is nou net even flexibeler, en kan zich door krappe staartjes altijd nog een weg vinden. Het lijntje is op 4 october 1913 geopend, en is bijna 4,9 km lang. De spoorbreedte is 914 mm, en dat is vrij raar. Het lijntje kende personen- en goederenvervoer, maar dat laatste is medio vijftiger jaren verdwenen. Opmerkelijk is dat het niet alleen door touristen gebruikt wordt, maar ook door de lokale bevolking. Zeker omdat het rijden en parkeren in Sóller en Port de Sóller uiterst moeilijk is.

Na zo’n 10 minuten komt onze tram aan, en het kan zich in een ruime belangstelling verheugen. Daar is goed in voorzien, want onze tram bestaat uit twee aanhangwagens, die tussen twee motorwagens gekoppeld zijn. Onze motorwagens zijn de iets nieuwere exemplaren die ooit tweedehands uit Lissabon gekocht zijn (herkenbaar aan de ronde neus). Maar voor de rest ademt het hele bedrijf een sfeer uit alsof het sinds 1913 nooit veranderd is. Kleine hintjes hier en daar verraden dat men niet helemaal aan de moderne tijd ontkomt. Zo heeft de oude tram een nieuwe regelkast om de stoplichten te beïnvloeden.
Als iedereen ingestapt is, geeft de conducteur aan dat we kunnen vertrekken. We rijden het straatje uit naar de Plaça de sa Constitució, dat luid fluitend gepasserd wordt. En nog raken we bijna een tourist die niet oplet. We verlaten het plein via een ander straatje en rijden dan tussen twee huizen door. Via de achtertuintjes van Sóller gaat het naar de weg die Sóller en Port de Sóller verbind. Die steken we eerst over, om daarna deze te volgen. Enige verwonderde automobilisten volgen ons een stukje, maar dat kan maar tot en met de boulevard van Port de Sóller. Dat is tegenwoordig grotendeels voetgangersgebied. Voor automobilisten is een tunnel geboord, die we al even eerder met de tram gepasseerd zijn. In principe rijdt de tram ’s winters elk uur, en ’s zomers elk half uur, maar naar behoefte kan er een extra tram ingezet worden. Het traject heeft daarvoor onderweg enige inhaalsporen.

Afbeelding

In Sóller kruipen we achter de huisjes om naar Port de Sóller.

Afbeelding

Het traject loopt dan langs de weg naar Port de Sóller.

Afbeelding

Er is voorzien in inhaalspoortjes.

Afbeelding

In Port de Sóller rijden we over de boulevard.

Het trammetje rijdt nog de hele baai rond voordat we aan het eindpunt komen. Een klein stationnetje op de boulevard is tevens cafeetje, maar ook langs de boulevard zijn er vele leuke winkeltjes en eettentjes. Het haventje is ook interessant, en ik kijk de kunst een beetje af bij een drietal vissers die netten aan het boeten zijn. En wilt u niet met de tram terug? In Port de Sóller zijn er diverse catamaran boten die rondvaarten maken, maar o.a. ook een veerdienst naar Palma de Mallorca verzorgen. Nadat we enige tijd ons vermaakt hebben in Pot de Sóller gaan wij met de tram terug naar Sóller, immers onze huurauto staat daar nog. Als we op de tram wachten worden we verrast. Want wat komt er aan: motorwagen 1. Omdat het avond is heeft deze één bijwagen bij zich. We moeten even wachten met instappen omdat de motorwagen moet omlopen. Op de terugweg zitten we samen met enige Vlamingen in de bijwagen, en al snel is het zeer gezellig. Tot licht genoegen van de conducteur, die toch al wat gewend is, maar blij is met dit bonte gezelschap. Want onverwacht heeft hij op de terugweg een goed gevulde tram. In Sóller aangekomen gaan we niet direct terug naar huis. Een gezellig vol eettentje lokt, en daar besluiten we van het avondeten te genieten, voordat we met de auto terug rijden naar Cala d’Or. Een besluit, waar we beslist geen spijt van kregen, met volle buiken keren we terug.

Afbeelding

Het stationnetje van Port de Sóller.

Afbeelding

Motorwagen 1.

Afbeelding

Oude en nieuwe techniek naast elkaar. Het nieuwe paneel is om de stoplichten te beïnvloeden.

Afbeelding

Een enkele keer komen ook nog de oude open wagens tevoorschijn.

Afbeelding

Een terras direct met uitzicht op een oude tram. Wat wil je nog meer?

Afbeelding

Met Vlamingen in je trein wordt het al snel een gezellige boel.


Aanbevolen literatuur:

Te koop in de souvenirwinkel van het station van Sóller:

The Wonderful Sóller Train
Rafael Sierra Arbide / Oscar Dalmau
Reserva Anticipada, S.L.
Aribau, 282-284, 7è3a
E-08006 Barcelona
ISBN 84-922621-2-5

Via internet, of via elke goede boekhandel in Nederland die er nog mocht zijn te bestellen:

Rails Through Majorca (zeer uitvoerig naslagwerk)
Gilles Barnabe
Plateway Press
Taverner House
Harling Road, East Harling
Norfolk NR16 2QR, England
ISBN 1 871980 51 8

Afbeelding

Kaartje van de Tranvía de Sóller.
Training Dutchman

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Training Dutchman »

Hier heb je nog twee boeken van de trein/tram naar en in Sóller:

Afbeelding
Eisenbahnparadies Mallorca
122 pagina's
€ 24,90
Klaus-J. Vetter, Wolfgang Heitzmann
2004, GeraMond Verlag, D-81664 München.
http://www.geramond.de
Lektorat: Innsbrucker Ring 15, D-81673 München.
lektorat@geranova.de
ISBN 3-7654-7254-9

Afbeelding
Mallorca mit dem Zug entdecken
- Eisenbahnen, Tipps und Erlebnisziele
144 pagina’s
Klaus-Jürgen Vetter
2001, GeraMond Verlag, in Hause GeraNova Zeitschriftenverlag GmbH, D-80632 München.
ISBN 3-7654-7180-1

Maarten M
Gebruikersavatar
Harry
Lid
Lid
Berichten: 436
Lid geworden op: wo 25 sep 2013, 23:01
Provincie: Noord-Brabant
Land: NL
Locatie: Eindhoven

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Harry »

Leuk verslag Marco, bedankt!
Mooie fotoreportage ook.

Volgens mij is er ook een aflevering van rail away van geweest..
Groeten Harry
Je spoort wel, of je spoort niet...
Gebruikersavatar
Marco_LGB_3011
Lid
Lid
Berichten: 1306
Lid geworden op: di 19 jul 2011, 21:58
Land: NL

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Marco_LGB_3011 »

Harry schreef:Leuk verslag Marco, bedankt!
Mooie fotoreportage ook.

Volgens mij is er ook een aflevering van rail away van geweest..
Ja, dat klopt. Die staat op DVD 20.
Gebruikersavatar
Marco_LGB_3011
Lid
Lid
Berichten: 1306
Lid geworden op: di 19 jul 2011, 21:58
Land: NL

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Marco_LGB_3011 »

Deel 2 — Introductie

Het had niet veel gescheeld, of ik had het tweede deel van mijn verslag niet kunnen schrijven. Want op de trein van Palma naar Sóller na, waren de spoorwegen op Mallorca begin tachtiger jaren bijna verdwenen. Indertijd werden de spoorlijnen op Mallorca geëxploiteerd door het tweede staatsbedrijf FEVE. Dat had in 1965 de exploitatie overgenomen van het eerste staatsbedrijf EVE, maar in tegenstelling tot het eerste bedrijf investeerde FEVE bijna niet in het materieel, noch in het onderhoud. Door de opkomst van de privé auto namen de inkomsten van de FEVE in en na de zestiger jaren dramatisch af, zodat er weinig geld overbleef voor investeringen. In 1977 ontspoorde een motorwagen nabij Petra, waarna alleen het stukje spoor van Palma tot Inca in gebruik bleef. In 1980 bracht de Spaanse regering een rapport uit, en daar stond weinig goeds in. De MAN motorwagens waren tot de draad versleten, de spoorlijn was al niet veel beter. Er werd geopperd om de lijn te sluiten en het passagiervervoer door bussen te laten verzorgen. Maar toen liet de bevolking van Mallorca zich horen: die zagen enerzijds busvervoer niet zitten, anderzijds was men tegen de verdere uitbouw van het snelwegennet. Dat zou het binnenland ernstig aantasten, een gebied dat zo langzamerhand ook door touristen werd ontdekt. De eilandregering vroeg de FEVE een plan op te stellen, dat de volgende voorstellen had:
— Complete renovatie van de spoorlijn.
— Invoering van automatische spoorwegovergangen.
— Nieuwe, moderne en schone werkplaats voor het materieel.
— Sluiten van de lijn naar La Puebla (maar die was eigenlijk na 1977 niet meer in gebruik).
— Platte moderne organisatie.
— Ombouw naar meterspoor, omdat dit in Spanje en Zwitserland ruim voorhanden is verwachtte men hier veel voordelen van.
— Nieuwe treinstellen.
— Studie naar een metro in Palma.
— Studie naar reactivering van de spoorlijn naar Manacor.
Politiek had dat veel voeten in de aarde, maar in 1983 kreeg de FEVE het groene licht. De lijn naar Inca werd helemaal opgeknapt, er kwamen automatische spoorwegovergangen, stations werden opgeknapt, de lijn werd omgebouwd op meterspoor en de MAN motorwagens kregen nog één keer een grote revisie waarbij ze werden omgebouwd op meterspoor. In 1990 kwam men er moeizaam bovenop, maar toen wilde de FEVE de lijn ombouwen naar breedspoor, net zoals dat in Spanje gebeurde. Dit zag de eilandregering niet zitten, en liet in 1994 de SFM (Serveis Ferroviaris de Mallorca) de exploitatie overnemen.

Afbeelding

Het algemene beeld van de spoorwegen in Mallorca in de zestiger jaren. MAN motorwagen in La Puebla (tegenwoordig wordt dit Sa Pobla genoemd).

Afbeelding

Na een ongeluk in Petra werd het spoor naar Arta verlaten. Goed te zien is de slechte staat van onderhoud.

Afbeelding

En zo begon de SFM. Met oude MAN motorwagens, maar wel op meterspoor. Tegenwoordig is deze plek onherkenbaar omdat het complete station onder de grond is verdwenen.

Afbeelding

Bij de electrificatiewerkzaamheden is een voor ons Nederlanders een hele bekende locomotief gebruikt.

Niet zonder succes! Als eerste kwamen er nieuwe dieseltreinstellen van CAF, en werd de bedding van de spoorlijnen naar La Puebla en Manacor schoongemaakt. De laatste MAN dieseltreinstellen reden in 1997 en vonden daarna een nieuwe eigenaar in Zuid-Amerika. Inmiddels reed de trein elk half uur, en begon zo langzamerhand aan zijn eigen succes ten onder te gaan. Een echt luxe probleem! Vanaf 2000 gaat het hard. De lijn naar Inca, en iets verder naar het splitsingstation Empalme is geëlectrificeerd, de spoorlijnen naar La Puebla en Manacor zijn weer open, station Palma ligt in de stad helemaal ondergronds, er is een metrolijn naar de universiteit gekomen en men is bezig de spoorlijn te verlengen van Manacor naar Arta. En hier begint ons verhaal.
Gebruikersavatar
Marco_LGB_3011
Lid
Lid
Berichten: 1306
Lid geworden op: di 19 jul 2011, 21:58
Land: NL

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Marco_LGB_3011 »

Deel 2 — De Grote Treinreis: SFM van Manacor naar Palma

Nu liep ik al langer met een plannetje om een treinreis door Mallorca te maken. Maar dan moet je wel concreet weten hoe laat de treinen vertrekken, en met welke spoorlijnen je wilt reizen. Ik heb daarvoor de arme receptioniste’s van het hotel aardig mee lastig gevallen met mijn vragen. Uiteindelijk heeft de oude receptioniste mij geholpen, hoewel zij maar gebrekkig Engels kon praten (ik heb haar na mijn treinritje een leuk cadeautje gegeven voor alle moeite). Echter, zij vond het wel een uitdaging om het één en ander voor mij uit te zoeken, omdat het niet tot de alledaagse informatievragen behoorde. Ze had zelfs uitgezocht dat een huurauto voor één dag huren goedkoper is dan beide taxiritten van Cala d’Or naar Manacor en terug. Ik had helemaal vergeten te vertellen dat we al een huurauto hadden.

Woensdag 16 April was het zover. Mijn vader wilde graag een dagje rust houden na alle indrukken die hij had opgedaan. Moeders ook, maar die had geen zin de hele dag stil te zitten. Ik wilde graag een dagje met de trein reizen, en mijn zwager die ook niet stil kan zitten ging graag met mij mee. Alhoewel hij niet echt een treinliefhebber is, wilde Mallorca ook per trein zien omdat hij dat nog nooit gedaan had. Mijn zus stelde voor om samen met m’n moeder naar Cala Millor te gaan, en ons bij het station van Manacor af te zetten. En zo gingen wij die dag op stap.

In Manacor werden we bij het station afgezet. Het stationnetje is klein, maar beschikt toch over een kleine hal met loket en een klein cafeetje. In Nederland en Duitsland had dit allang een onbemand station geweest. De lokettist spreekt wat gebrekkig Engels en Duits, maar speciaal voor ons draait hij zijn monitor naar ons toe. Zonder al te veel moeite vragen wij twee kaartjes naar Palma. Een retourtje kost ons slechts 8,20 Euro per persoon, maar een kaartje naar Sóller kan hij ons helaas niet verkopen omdat dit een andere spoorwegmaatschappij betreft. Om 8:23 vertrekt onze trein, en met nog een stief kwartiertje te gaan begeven we ons alvast naar het perron. We verwachtte direct uit de hal op het perron te lopen, maar het nieuwe perron is op enige afstand van het oude station gebouwd. We steken het plantsoen over, en als we het perron op willen lopen zien we draaihekjes. Hoe komen we daar nu door? Een vriendelijke medewerker van de SFM laat zien dat we met de streepjescode op onze kaart de draaihekjes kunnen openen. Ook attendeert hij ons erop dat we in Enllaç (Empalme) moeten overstappen. Vreemd, want de dienstregeling suggereert een doorgaande trein.

Afbeelding

Het station van Manacor. Het gebouw staat iets voor het perron.

Afbeelding

Het perron staat los van het station, gescheiden door een klein plantsoen. Je komt alleen op het perron via draaihekjes, die je met de streepjescode op je kaartje kan openen. Desondanks is er ook nog controle op de trein.

Afbeelding

Onze eerste trein is een dieseltrein van CAF. Helaas met graffiti erop.

Afbeelding

Interieur van CAF dieseltreinstel 61-33, net voordat deze helemaal vol zat met passagiers.

Ondertussen loopt het perron op dit vroege uur voller dan we verwachtte. De trein in Mallorca mag zich in ruime belangstelling verheugen, en niet alleen bij de lokale bevolking, zo aan de koffers te beoordelen ook bij de touristen. De eerste trein die we nemen is een tweedelige dieseltreinstel van CAF. Triest voor de SFM, dit is de enige trein die we die dag zien met graffiti. Van binnen is de trein schoon en geriefelijk ingericht, echter voor ons lange Nederlanders is de beenruimte wat krap. De ramen zijn stoffig van buiten, maar daar hebben de auto’s op het eiland ook last van. De luchtverversing is prima, en ondanks dat we beide bij het raam zitten hebben we het niet warm. Als het vertreksein gegeven is, vertrek de trein met luid gebrom. Ik vind het heerlijk, want ik heb het niet zo op milieudiesel’s (ik ben een die-hard AFB/NOHAB treinfan). Nadat we over de ringweg van Manacor en onder de snelweg Ma15 gereden zijn begeven we ons in het binnenland van Mallorca. De spoorlijn is enkelbaans, maar in Petra en Sineu zijn inhaalsporen. Niet dat het nodig is, maar de spoorlijn is alvast voorbereid op de toekomst. Vooral tussen Sineu en Enllaç rijden we door een stukje Mallorca dat amper door een auto te bereiken is. Aangekomen in Enllaç zien we al snel de reden dat we moeten overstappen: tot hier is de bovenleiding gereed en een electrisch treinstel staat al op ons te wachten. In een paar minuutjes stappen de reizigers van de dieseltrein en electrische trein om visa versa, en wij rijden verder naar Palma. De lijn is nu dubbelbaans geworden, en vanaf Inca is het merkbaar drukker op de spoorlijn. Het valt me op dat er weinig spoorwegovergangen zijn, de meeste zijn door een brug vervangen. In het noord-westen doemt het gebergte van Mallorca op. Maar we blijven hier hardnekkig langs rijden tot aan Palma. In het station Santa Maria del Cami valt mij een rij bomen op die voeren naar een ongebruikte viaduct in de Ma13. Later kom ik er achter dat hier de aftakking naar Felanitx lag, maar deze is in 1968 opgeheven.

Afbeelding

Lang geleden takte in Santa Maria de spoorlijn naar Felanitx af. Op een oude ansichtkaart zien we hier een trein in Felanitx.

De bebouwing wordt steeds stedelijker, een teken dat we dichter in de buurt van Palma komen. Marratxí is het laatste station voor Palma voor ons, voor tussenliggende stations moet je hier overstappen op Metro M2. Het laatste stuk van de reis rijden we als sneltrein door naar Palma Estació Intermodal. Net na Verge de Lluc duiken we een tunnel in. Het laatste gedeelte is helemaal ondergronds tot Palma Estació Intermodal. Dat station is helemaal onherkenbaar geworden ten opzichte van de reportage op de DVD van RailAway (20). Voor ons als touristen misschien niet zo leuk omdat je een deel van de binnenstad mist, maar als je dagelijks in Palma moet zijn is dit een perfecte oplossing. Het ondergrondse station is gegroeid van 3 sporen naar 10, en ook de streekbussen hebben hier een plaatsje gevonden onder het Plaça d'Espanya. De tunnel wordt trouwens ongeveer halverwege vierbaans omdat hier ook de andere Metro ons gezelschap komt houden. De tunnel voorziet ook in een kleine werkplaats waar een treinstel nagekeken kan worden.

Afbeelding

De nieuwe electrische treinstellen die rijden tussen Palma en Empalme.

Afbeelding

Interieur van de nieuwe electrische treinstellen. Opvallend is de mooie en ruime overgang tussen twee rijtuigen.

Afbeelding

Het ondergrondse station van Palma, met maar liefst 10 sporen, en ruimte voor de (streek)bussen.

Afbeelding

Een electrisch treinstel naast een metro treinstel.

Wij stappen hier uit en begeven ons eerst naar de tussenverdieping voor een sanitaire stop. Er is hier ook een restauratie en een kiosk, en ik sla hier een flesje Cola in omdat ik behoorlijk dorst heb gekregen. Dan begeven we ons via een lange roltrap naar boven naar de uitgang. Het station van de Ferrocarril de Sóller kunnen we niet direct vinden, maar een vriendelijke agente brengt ons netjes naar de straat waar we wezen moeten. Op het vervolg van onze treinreis in het volgende hoofdstuk meer.
Gebruikersavatar
NS-lgb
Beheerder
Beheerder
Berichten: 1590
Lid geworden op: za 11 okt 2008, 19:56
Provincie: Zuid-Holland
Land: NL
Locatie: Den Haag
Contacteer:

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door NS-lgb »

Leuk verslag. Bedankt voor het delen.
m.v.g. Robin.
NS treinen op schaal G.
http://www.ns-lgb.nl

Afbeelding
grootspoorchat.nl|grootspoorclub.nl|grootspoorfotos.nl|minitown.nl|hollandrail.nl
daan
Lid
Lid
Berichten: 907
Lid geworden op: do 10 apr 2014, 11:05
Provincie: Zeeland
Land: NL
Locatie: goes

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door daan »

Marco_LGB_3011 schreef:
Harry schreef:Leuk verslag Marco, bedankt!
Mooie fotoreportage ook.

Volgens mij is er ook een aflevering van rail away van geweest..
Ja, dat klopt. Die staat op DVD 20.
Dan ga ik die in mijn "collectie" eens opspitten.. Erg mooi smalspoorlijntje.
Groeten uit Zeeland!
Training Dutchman

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Training Dutchman »

Vandaag kreeg ik toevallig nog een boek binnen dat gedeeltelijk over Mallorca gaat:

Afbeelding
Majorca and Corsica Narrow Gauge
Scenic journeys on two Mediterranean Islands
## pagina’s
£ 16,95
John Organ
2013, Middleton Press,
Tel. 01730-813169
Fax 01730-812601
info@middletonpress.co.uk
http://www.middletonpress.co.uk
ISBN 978 1 908174 41 3

De Engelsen leven echt nog in de Middeleeuwen. Levertijd van zo'n bestelling: 10 à 20 werkdagen. Van een paginanummering hebben ze in deze reeks ook nog niet gehoord.

MM
Gebruikersavatar
Marco_LGB_3011
Lid
Lid
Berichten: 1306
Lid geworden op: di 19 jul 2011, 21:58
Land: NL

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Marco_LGB_3011 »

Deel 2 — De Grote Treinreis: Ferrocarril de Sóller van Palma naar Sóller

Heeft u er zin in? Nou, wij ook! Zelfs mijn zwager Erik, die de laatste dagen onze chauffeur was. Hij vind het heerlijk om nu eens op zijn gemak rond gereden te worden en rustig vanuit het treinraampjes het landschap van Mallorca te kunnen zien. Hij is ook verbaasd over het feit dat zo’n klein eilandje als Mallorca nog een flink spoorwegnet heeft.
We steken de straat over naar het stationsgebouw van de Ferrocarril de Sóller (FdS). Het gebouw ademt een sfeer uit van vervlogen tijden en het ziet er naar uit dat het sinds de opening nauwelijks veranderd is. Als we het halletje inlopen om kaartjes te kopen moeten we een lichte teleurstelling wegslikken. De hele stationshal staat vol, en we hebben nog maar een kwartiertje voordat de trein vertrekt. Nou, dan maar het perron oplopen, en geduldig onze beurt afwachten. Maar ook het perron staat vol… Een hekje scheid het perron in tweeën tussen de mensen die nog een kaartje moeten kopen, en diegene die met een kaartje kunnen plaats nemen in de trein. We kijken elkaar aan, wat nu te doen? Ik besluit de gok maar te wagen en in de rij te gaan staan, want anders hebben we onze hele reis vandaag voor niets gemaakt. We zouden nog de middagrit kunnen nemen, maar dan moeten we wel onze ophalers in Manacor bellen. Ondertussen schuifelt het publiek rustig voort, en inmiddels staan er ook mensen achter ons. Na 7 minuten staan we in het halletje, en met nog maar twee minuten te gaan staan we als zesde voor het loket. Als we dan eindelijk de kaartjes hebben verwacht ik elk moment het conducteursfluitje te horen, maar juist de conducteur kijkt even om de hoek of er nog meer passagiers zijn. Blijkbaar zit de trein nog niet helemaal vol. Gelukkig heeft de FdS nog nooit van ”consessie’s” en ”prestatiecontracten” gehoord, want blijkbaar is het vullen van het treintje belangrijker dan op tijd vertrekken.
Ondertussen lopen we het perron op naar voren, en in het vijfde rijtuig achter de motorwagen vinden we gelukkig een bankje voor ons tweeën. Het rijtuig lijkt uit een tijdmachine gestapt te zijn: bagagerekken van gevlochten koorden, koperen lampjes, emaille waarschuwingsbordjes, ”Ferrocarril de Sóller” in koperen letters, gietijzeren ornamenten en geen airco. Maar wel raampjes die open kunnen en open balkons. Dat is wennen voor de iPod generatie! Het vertreksein komt al snel, en als we het station uitrijden zie ik dat er toch nog passagiers achtergebleven zijn op het perron, en het hoogseizoen moet nog komen.

Afbeelding

Het station van de Ferrocarril de Sóller.

Afbeelding

Een vol perron én stationshal met mensen die een kaartje willen kopen voor de trein van 10:50.

Afbeelding

Het loket van de Ferrocarril de Sóller.

Afbeelding

Motorwagen 1 is de hele dag onze trouwe trekkracht.

Afbeelding

Als we uit het station van Palma vertrekken rijden we direct de straat op. Achter ons wordt het toegangshek gesloten.

Als we het station uitrijden bevinden we ons direct op straat in Palma. Een groot deel van de stad rijden we door de straten, en alsof men het hier weet, staat het leven even stil als de trein voorbij komt. Dan komt het enige minder mooie stukje van de rit als we Palma definitief verlaten door het industrieterrein. Tsja, helaas blijft niet overal de tijd stilstaan. Vrolijk hobbelend over de ongelaste rails die in los (maar wel nieuw) ballast ligt, gaat de trein verder zonder ook maar enig haast te maken. ”Wordt het nog beter?” vraagt Erik. ”Nee” antwoord ik. ”Geweldig!!!” is de eerste reactie die ik hoor. Tussen de akkers rijden we naar de bergen, die langzaam voor ons opdoemen en steeds groter worden. In schril contrast komt naast ons uit een tunnel de nieuwe Metro M1 van Palma tevoorschijn. Bij Son Sardina staat het oude station van de FdS naast de splinternieuwe halte van de Metro M1. Daarna gaat de Metro M1 met een viadukt over onze oude spoorlijn. Na twee kleinere halte’s in het open land van Mallorca gepasseerd te zijn komen we aan in het station van Bunyola. Hier staat een touringbus op ons te wachten met touristen die een rondreis geboekt hebben. Zij slaan het minder mooie deel van de treinrit over, en stappen hier op om met de trein over het bergtraject te rijden.

Afbeelding

Het station van Son Sardina.

Afbeelding

Naast Son Sardina ligt de Metro M1. Stokoud en splinternieuw naast elkaar.

Afbeelding

Het station van Bunyola. Hier stappen de touristen op die een rondreis hebben geboekt.

Afbeelding

Eenimpressie van de route direct na Bunyola.

In Bunyola begint het echte werk. We klimmen het gebergte in dat de noordoostelijke flank van Mallorca begrenst. Tussen sinaasappelboomgaarden en bossen maken we hoogte tot we aan de Túnel Major komen. Vanwege de sinaasappelboomgaarden noemen de Engelse touristen deze trein ook de ”Orange Express”. De Túnel Major gaat dwars door de Serra de Tramuntana op een hoogte van 210 meter en heeft een lengte van 2,8 kilometer. Als u snel na de tunnelingang in de rijrichting rechts kijkt ziet u een monument staan. Dit monument is hier neergezet ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van de spoorlijn. Daarna komt de kleine Túnel Banya en stoppen we bij een halte midden op de bergflank: Mirador Pujol d’en Banya. Deze halte is alleen door de trein te bereiken, en geeft een prachtig uitzicht over het dal. Onder ons zien we Sóller, maar ook de terrassen die tegen de berghellingen aangebouwd zijn. Het personeel geeft ons 20 minuutjes de tijd om alles te bewonderen, en een fluitsignaaltje geeft aan dat we verder rijden. Deze halte wordt alleen in de richting Sóller aangedaan, omdat de trein anders helling op moet starten. En dat is voor de oude motorrijtuigen uit 1929 iets te veel.

Afbeelding

De halte Mirador Pujol d’en Banya is alleen per trein te bereiken. Hier stoppen we 20 minuten om van het uitzicht te genieten.

Afbeelding

Een kleine impressie van wat hier te zien is. Met een kamera is nauwelijks het totale uitzicht te fotograferen.

Afbeelding

Direct na de Túnel Major is er in de rijrichting van Sóller aan de rechterkant dit monument te zien ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van de spoorweg naar Sóller.

Na een grote brug (Viaducto Cinc Ponts) duiken we de Cinc-Cents tunnel in. De naam verraad het al een beetje: deze tunnel is 500 meter lang en maakt een bocht van bijna 180 graden. Voor veel passagiers is het dan ook een verrassing als het dal aan de andere kant van de trein opduikt. Met nog steeds een prima uitzicht op Sóller duiken we dan uiteindelijk met een grote bocht toch de stad in. Al doende bereiken we het station van Sóller. Veel passagiers stappen hier uit en gaan met de tram verder naar Port de Sóller, maar dat ritje hebben wij al eerder gemaakt op een veel rustiger tijdstip.

Afbeelding

Viaducto Cinc Ponts.

Erik en ik wachten alle drukte af en nemen van de gelegenheid gebruik om de trein, en een stukje van het depot op de foto te nemen. Ik wil graag het omlopen van de motorwagen op de foto nemen, en vraag aan de conducteur of ik aan de andere kant van de trein mag uitstappen. Dat mag, mits ik maar op het piepkleine perron aan de andere kant van de trein blijf staan. Ik merk eigenlijk dat je veel mag fotograferen, zolang je het maar vraagt en je aan de instructie’s van het personeel houdt. Een ervaring die ik in meer landen heb opgedaan. Ook een klein bedankje doet wonderen. Naast enige motorwagens en rijtuigen die in onderhoud zijn herbergt het depot nog twee piepkleine en stokoude inspectievoertuigen, alsmede een hypermoderne baanonderhoudstrein. Na een oponthoud van 25 minuten is het tijd om terug te keren. Op de terugweg zitten we maar met 22 mensen in ons rijtuig, en ook de rest van de trein is voor minder als de helft bezet. Dat komt omdat de meeste touristen deze trein gebruiken in combinatie met een rondreis, en deze gaat in de richting van Sóller. Op de terugweg rijden we in de stad door een sinaasappelboomgaard, waarvan de takken over de baan groeien. ”Lukt je toch niet”, hoor ik achter me, maar ik krijg er zowaar één te pakken. Snel in de rugzak, want het personeel hoeft ook niet alles te weten. Nu het zo rustig is in de trein, krijg ik meer de tijd om de oude rijtuigen in me op te nemen. Ze zien er werkelijk prachtig uit. Voor ons brommen de oude motoren van het motorrijtuig, en langzaam klimmen we het dal van Sóller alweer uit. Mirador Pujol d’en Banya slaan we nu over, en ik wijs Erik voor de tunnel de plek van het monument. Dat is hem op de heenreis ontgaan. In de stikdonkere Túnel Major doet Erik zijn videokamera aan. ”Wat wil je nou in godsnaam opnemen in het donker?” vraag ik hem. ”Het geluid!”. In de tunnel echoën het geluid van de motoren en ongelaste rails door elkaar heen, een prachtige symphonie van herrie. Na de tunnel en enige andere kleine tunneltjes en brugjes komen we aan in Bunyola. Hier wachten we een kwartiertje op de tegentrein uit Palma. Ook deze zit bomvol touristen, terwijl onze trein matig bezet is. In Bunyola zie ik bij de oude goederenloods nog een kleine rijtuigdraaischijf. Zoiets ken je alleen nog uit musea. Als de trein uit Palma vertrokken is, vervolgen wij onze weg naar Palma. Bij Metro M1 hoop ik nog een oude en een nieuwe trein op de foto te kunnen zetten, maar helaas, er verschijnt geen metrotrein. Aangekomen in Palma laten we het perron leegstromen en maken onze laatste plaatjes van motorwagen 1. Met weemoed vertrekken we, en gaan naar het nieuwe station van de SFM.

Afbeelding

Motorwagen 1 loopt om in Sóller.

Afbeelding

In het depot van Sóller staan enige motorrijtuigen en wagens te wachten op onderhoud.

Afbeelding

En wat dacht u van zo’n inspectievoertuig?

Afbeelding

Ons rijtuig van binnen. Dat is wel effe wennen voor de iPod generatie!

Afbeelding

Op de terugweg rijden we Mirador Pujol d’en Banya voorbij.

In het station Palma Estació Intermodal gaan we eerst naar de WC, want het is nog ruim een uur terugrijden naar Mancor. Bij een kioskje slaan we nog het nodige in en zoeken daarna onze trein op. Deze bestaat uit twee stellen, en we stappen alvast in de voorste in. Een goede zet, want de laatkomers sprinten altijd naar de dichtsbijzijnde rijtuigen. Op de terugreis nemen we plaats aan de andere kant van de trein, zodat we beide kanten van het traject bekeken hebben. Na de overstap in Empalme komen we in Manacor aan, waar een kleine opstopping bij de uitgang ontstaat. Want ook op de terugweg uit Palma naar Manacor zijn de treinen van de SFM goed bezet. Omdat we de dames tijdig een SMS-je hebben gestuurd, staan zij ons al op te wachten in het kleine cafeetje in het station. Gezamenlijk rijden we met de auto terug naar ons hotel. We kunnen terug kijken op een uitermate geslaagde dag.

Afbeelding

In Palma nemen we weemoedig afscheid van motorwagen 1.

Afbeelding

Een korte blik in de toekomst, een paar daagjes later fotografeer ik vanuit de auto de werkzaamheden aan de nieuwe spoorlijn naar Arta.

Afbeelding

Hier is het nieuwe viaduct over de oude heen gebouwd. Het oude viaduct gaat nog over de ventweg.
Gebruikersavatar
Marco_LGB_3011
Lid
Lid
Berichten: 1306
Lid geworden op: di 19 jul 2011, 21:58
Land: NL

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Marco_LGB_3011 »

Nog een prima tip:

DVD Ferrocarril de Soller
A Beckmann Visual Publishing Release

Direct bij Beckmaan aan te schaffen —> http://www.beckmanndirect.com/the-solle ... rch=soller

Bevat 2 films:
— Documentaire over de Ferrocarril de Sóller en de tram van Sóller naar Port de Sóller (uitgebreider dan RailAway 20).
— Cabinerit van Palma naar Sóller.

Afbeelding
daan
Lid
Lid
Berichten: 907
Lid geworden op: do 10 apr 2014, 11:05
Provincie: Zeeland
Land: NL
Locatie: goes

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door daan »

Wat een schitterend materieel! En een heel hoge LGB pittoreskheid.. Motorwagentje zou zo in 1:22 kunnen zijn, railvoertuigje helemaal.. En samen met het mooie weer maakt het wel een erg leuk reisje!
Groeten uit Zeeland!
Truckerjoep
Lid
Lid
Berichten: 3327
Lid geworden op: vr 03 okt 2008, 11:07
Provincie: Friesland
Land: NL
Locatie: sneek

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Truckerjoep »

dank voor dit mooie relaas.
Jacob

Grootspoor op zn smalst.
Gebruikersavatar
Marco_LGB_3011
Lid
Lid
Berichten: 1306
Lid geworden op: di 19 jul 2011, 21:58
Land: NL

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Marco_LGB_3011 »

Helaas, de tram die zou gaan rijden tussen Manacor en Arta gaat wegens economische omstandigheden niet door. Zie ook dit artikel in "SeeMallorca". De trams die al aangeschaft waren worden gebruikt tussen Palma en Inca, maar hoe men dat gaat doen weet ik niet. Zover ik heb begrepen zijn de perrons op het spoorwegnet van de SFM hoog, en op de tramlijn zou de instap op straatniveau worden. Persoonlijk ben ik wel teleurgesteld, een tram of trein is een mooie oplossing om toeristen te vervoeren, en het eiland volgooien met wegen tast het mooie binnenland aan.
Gebruikersavatar
Marco_LGB_3011
Lid
Lid
Berichten: 1306
Lid geworden op: di 19 jul 2011, 21:58
Land: NL

Re: Openbaar vervoer in Mallorca

Bericht door Marco_LGB_3011 »

WIJZIGING: NIEUWE BESTELINFORMATIE !!!.
Marco_LGB_3011 schreef:Nog een prima tip:

DVD Ferrocarril de Soller
A Beckmann Visual Publishing Release

Direct bij Beckmaan aan te schaffen —> https://shop.beckmanndirect.com/the-sol ... rch=soller

Bevat 2 films:
— Documentaire over de Ferrocarril de Sóller en de tram van Sóller naar Port de Sóller (uitgebreider dan RailAway 20).
— Cabinerit van Palma naar Sóller.

Afbeelding
Plaats reactie

Terug naar “Het grote voorbeeld (alleen voor geregistreerde gebruikers).”